Co to jest mapa poznawcza, jak to zbadano, jak jest scharakteryzowana i jaką rolę odgrywa w życiu mentalnym człowieka - o tym w artykule.

Czym są mapy kognitywne?

Człowiek, adaptując się w świecie, aktywnie działaprzekształca go i rozwija niezbędne cechy i zachowania, które pomogą mu z powodzeniem istnieć. Wszystko, co się dzieje, z czym podmiot oddziałuje i co on transformuje, staje się podstawą do pojawienia się w nim swojego przestrzennego otoczenia. Ten obraz jest mapą poznawczą. Podobnie jak sam człowiek, mapa jest subiektywna i wyświetla współrzędne i względne położenie obiektów związanych z nią tylko w jednym obrazie.

Mapa poznawcza (lub schemat kognitywny) maich współrzędne przestrzenne (góra, dół, itp.), w których znajdują się obiekty. Mapa ma wielkie znaczenie dla osoby, pozwalającej mu poruszać się w przestrzeni, wyznaczyć cel i go osiągnąć. Praktyczna działalność człowieka byłaby bardzo trudna lub wręcz niemożliwa bez reprezentacji środowiska, w którym działa.

Mapa poznawcza nie tylko powstajedorośli z rozwiniętą mową i umiejętnością samodzielnego obserwowania. Małe dzieci, badające miejsce zamieszkania, mogą poruszać się bez pomocy. Co więcej, ta cecha tkwi w zwierzętach, które zostały odkryte w procesie pracy eksperymentalnej z nimi psychologami.

Historia powstania koncepcji

Zaproponowano koncepcję "mapy kognitywnej"Amerykański psycholog E. Tolman. Stało się to pod koniec lat 40. XX wieku. W swojej pracy "Mapa poznawcza u szczurów i ludzi" nakreślił wyniki badań nad tym zjawiskiem. Tak więc, psycholog zauważył, że szczury umieszczone w labiryncie i znalazły wyjście z niego do koryta może powtórzyć to samo przez pływanie. W związku z tym działają one zgodnie z wewnętrzną mapą, wzorem ruchu.

Taki schemat składa się ze stworzeń obdarzonychpsyche na podstawie wcześniejszych doświadczeń. Składa się z tras, związków elementów środowiska, które dodatkowo wpływają na zachowanie osoby lub zwierzęcia. Badacz uważał, że to właśnie obraz, system połączonych elementów, a nie zwykłe zapamiętywanie łańcucha niezbędnych działań, które powstały na eksperymentalnych szczurach. Aby stworzyć mentalny odpowiednik fizycznej mapy, Tolman zaproponował zamknięcie oczu i wyobrażenie sobie, ile okien znajduje się w słynnym pomieszczeniu.

Mapy teorii Tolmana należy rozumieć jako bezpośrednie, metaforyczne i odróżniać je od systemów znakowych stworzonych przez człowieka, z których korzysta.

Niektóre szczegóły badania

Badania wykazały kilka charakterystycznych trendów w tworzeniu map kognitywnych:

• skłonność do przeceniania znanych odległości i niedocenianie mało znanych;
• tendencja do prostowania lekko zakrzywionych ścieżek;
• tendencja do podążania skrzyżowanymi ścieżkami do prostopadłych.

Takie zniekształcenia, na przykład, prowadzą do tego, żeodległość między osiedlami w jednym kraju wydaje się mniejsza niż między lokalizacjami w różnych krajach. Nawet jeśli odległość między nimi jest taka sama.

Teoria poznawcza

Teoria i praktyka psychologii poznawczej, doktóry obejmuje teorię map poznawczych Tolmana, jako niezależny kierunek w psychologii, pojawił się w latach sześćdziesiątych. Dzięki tej nauce świat psychologii został uzupełniony wiedzą, że psychika jest połączeniem operacji poznawczych (poznawczych). Psychologowie kognitywni nadal pracują nad badaniem procesów poznawczych umysłu (myślenie, percepcja, uwaga itp.)

Teoria kognitywna ma swoje badaniapodejście i praktyka terapii. Tak więc psychoterapeuci poznawczy uważają, że wszystkie destrukcyjne procesy o charakterze psychologicznym w człowieku powstają z powodu naruszenia procesów poznania i samowiedzy. Na przykład osoba cierpiąca na depresję, odpowiadająca na pytania: „Kim jestem?”, „Jaka jest moja przyszłość?”, Udziela wyłącznie pesymistycznych, samo-deprecjonujących odpowiedzi. Dlatego praca poznawcza z nim będzie miała na celu korygowanie takich wzorców myślenia, które wpływają na stan emocjonalny pacjenta.

Przykłady map poznawczych

Teoria map poznawczych identyfikuje ich dwa typy:

• mapa trasy jako zdefiniowana trasa składająca się z kolejnych punktów i powiązanych elementów;
• przegląd mapy jako jednoczesna reprezentacja istniejących obiektów w przestrzeni.

Wraz z rozwojem człowieka poprawia jegomapy kognitywne, które pomagają mu zbierać, przechowywać i odtwarzać informacje o układzie przestrzennym rzeczy. Naukowcy wielu nauk są zainteresowani takimi procesami, ponieważ mapy kognitywne w pewnym sensie kontrolują wyobraźnię danej osoby i w rzeczywistości są takie same.

Najbardziej uderzający przykład „pracy” map poznawczychjest podróżnikiem drogowym, który nie podąża trasą mapy geograficznej, lecz wewnętrznym punktem odniesienia. W tym samym czasie wędrowiec układa swój plan trasy w wyobraźni, opierając się na pewnych niezapomnianych częściach świata zewnętrznego (drzewa, znaki, znaki itp.). Dzięki temu procesowi, nawet po upływie czasu, człowiek może „zobaczyć” ścieżkę, którą przemierzył i jej cechy.